Bij de eerdere gunning van het contract aan de NS voor vervoersdiensten van 2025 tot 2033 is onvoldoende geanalyseerd welke vervoersdiensten door marktdeelnemers zouden kunnen worden aangeboden onder commerciële, open-marktvoorwaarden. Wat in strijd is met de Europese regels.
Lage kosten mogen niet ten koste gaan van openbare diensverlening
De concurrentie op de vrije markt is belangrijk voor de consument omdat het de prijzen laag houdt en de kwaliteit hoog. Gereguleerde concurrentie op de spoorwegmarkt is essentieel om passagiers aantrekkelijkere en innovatievere diensten tegen lagere kosten aan te bieden, zonder dat dit ten koste gaat van de openbare dienstverlening.
Op 14 juli 2023 had Nederland al een eerste aanmaning gekregen van de Commissie wegens het besluit om het concessiecontract voor passagiersvervoersdiensten per spoor van 2025 tot 2033 rechtstreeks aan de gevestigde exploitant Nederlandse Spoorwegen te gunnen. Wat niet volgens de procedure voor vrij concurrentie is gegaan. Ondanks de bezwaren van de Commissie is het contract op 21 december 2023 gegund.
Een bijkomend punt van zorg is de reikwijdte van de verplichtingen voor openbare diensten, die in dat contract zijn opgenomen. Volgens de EU-regels moeten verplichtingen voor de openbare diensten die door een overheidsinstantie worden opgelegd ervoor zorgen dat een exploitant openbare personenvervoersdiensten in het algemeen belang op zich neemt. Ook al zijn deze diensten niet in diens commercieel belang.
Vervolg
Deze aanmaning is de eerste stap in een ‘strafprocedure’ (een inbreukprocedure) voor het niet naleven van regels. Nederland heeft twee maanden de tijd om reageren en de door de Commissie in deze aanvullende aanmaning genoemde tekortkomingen te verhelpen. Indien een bevredigend antwoord uitblijft, kan de Commissie een volgende stap zetten. Als een land de regels niet naleeft kan de Commissie uiteindelijk naar de Europese rechter stappen.
Volledige infographic downloaden voor meer info
Bijzonderheden
- Datum publicatie
- 13 maart 2024
- Auteur
- Vertegenwoordiging in Nederland