Direct naar de inhoud
Logo van de Europese Commissie
Vertegenwoordiging in Nederland van de Europese Commissie
Een aardbol en een munt
©iStock
Wat je moet weten over de digitale euro:

contant en digitaal 'hand' in 'hand'

Wist je dat?
346 miljoen
Europeanen in twintig EU-landen met de euro betalen?
Wist je dat?
De euro is de op één na belangrijkste munt ter wereld.
Het aandeel internationale betalingen in euro's is ruwweg gelijk aan dat in Amerikaanse dollars en de euro is na de dollar de meest gebruikte valuta voor leningen en reserves van centrale banken.

In de Europese Unie wordt momenteel onderhandeld over de voorwaarden voor een mogelijke digitale euro. Hiermee wordt de basis gelegd voor de invoering voor zo’n munt door de Europese Centrale Bank. Dit zal een aanvulling zijn op contant geld, dat gewoon in omloop blijft. 

Wat is de digitale euro?

De digitale euro is een vorm van geld, die te gebruiken is als je digitaal wil betalen in een van de landen met de euro. Anders dan bij een betaling via je bankrekening, waarbij je jouw geld op een commerciële bank hebt staan, zal zo’n digitale munt worden uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). Het idee is dat je straks zowel online als offline kunt betalen met de munt. Je kunt er dus ook mee betalen als er om wat voor reden dan ook geen internetverbinding is of als je geen bankrekening hebt.

Over de hele wereld werken banken momenteel aan de invoering van digitale munten. Dit komt omdat mensen overal ter wereld steeds meer digitaal betalen via bankkaarten, cryptomunten of andere betaalvormen. Een eventuele digitale euro zou overigens gewoon naast deze bestaande vormen van digitaal betalen komen.

Wat zijn de voordelen?

  • Minder afhankelijkheid van Visa/Mastercard.
  • Sneller geld overmaken binnen naar het buitenland.
  • Niet achterblijven -> andere landen zijn er ook mee bezig.

Wie zou de digitale euro kunnen gebruiken?

De digitale euro is er straks voor mensen, bedrijven en overheidsinstanties die permanent of tijdelijk wonen of gevestigd zijn in een land met de euro als betaalmiddel.

Ook mensen die buiten het eurogebied kunnen straks onder speciale voorwaarden een rekening in digitale euro’s openen

Om ervoor te zorgen dat iedereen – ook ouderen en mensen met een handicap of met beperkte digitale vaardigheden – straks met een digitale euro kan betalen, worden in alle EU landen plekken zoals postkantoren – aangewezen, waar je hulp kunt krijgen. Denk bijvoorbeeld aan persoonlijke ondersteuning bij het openen van een digitale-eurorekening en bij het gebruik van alle basisdiensten in digitale euro’s. Ook mensen zonder bankrekening moeten straks gratis toegang krijgen tot deze basisdiensten.

Wat gebeurt er straks met mijn gegevens als ik met de digitale euro betaal?

De bank waar je straks jouw digitale euro’s kan stallen, mag jouw gegevens alleen gebruiken om jouw betaalrekening te beheren en betalingen te doen, zoals nu ook al het geval is. Ook moet een bank helpen bij het opsporen van witwassen of financiering van terrorisme, maar die uitzondering bestaan nu ook al.

De ECB en centrale banken zullen straks helemaal niet kunnen zien wie de individuele gebruikers van de digitale euro zijn of wat er mee betaald wordt. Zij hebben alleen toegang tot algemene gegevens die nodig zijn om het betalingsverkeer soepel en veilig te laten verlopen.

Kan de overheid straks met de digitale euro precies volgen wat ik met mijn geld doe?

Nee, de digitale euro biedt overheden geen andere mogelijkheden om in jouw betalingsgegevens te kijken dan bestaande betaalmogelijkheden. Overheden volgen nu ook geen transacties van burgers. Online is betalen met de digitale euro straks te vergelijken met andere online betaalmethoden zoals IDeal of Paypal. Jouw gegevens moeten op dezelfde manier beschermd worden. Wanneer je offline betaalt, deel je zelfs nog minder gegevens. Het is dan te vergelijken met cash geld opnemen bij een bankautomaat. Lees verder voor meer informatie over de digitale euro en privacy. 

Kan ik straks niet meer met cash betalen?

Als er een digitale euro komt, dan wordt dat een aanvulling op cash. Het betalen met de digitale euro wordt niet verplicht. Cash zal blijven bestaan als wettig betaalmiddel. Dat is al zo maar om dit zeker te kunnen garanderen heeft de Commissie in 2023 een voorstel ingediend om vast te leggen dat brief- en muntgeld ook in de toekomst geaccepteerd moeten worden om te betalen. Ook moeten de landen ervoor zorgen dat cash makkelijk verkrijgbaar is, bijvoorbeeld doordat er genoeg bankautomaten zijn.

Het zal nog wel even duren voordat je echt met een digitale munt kunt betalen. Momenteel onderhandelen het Europees Parlement en de EU-landen over een wetsvoorstel dat de basisvoorwaarden vastlegt voor een mogelijke toekomstige digitale munt. Deze wet is een vereiste voor de invoering van de digitale euro. In die voorwaarden worden bijvoorbeeld de garanties neergelegd voor privacy. Ondertussen onderzoekt de ECB hoe de invoering van zo’n munt praktisch zou moeten verlopen. Waarschijnlijk duurt het nog wel tot minstens 2028 voordat de digitale euro er echt is.

Waarin verschilt de digitale euro van een stablecoin of crypto?

De digitale euro zal geld zijn dat wordt gedekt door een centrale bank. Daarmee is een digitale euro dus risicovrij. Bovendien moeten privacy en gegevensbescherming gewaarborgd zijn. Centrale banken hebben namelijk als taak de waarde van het geld te beschermen, of het nu in een fysieke dan wel digitale vorm is.

Dit in tegenstelling tot stablecoins waarvan de stabiliteit en waarde afhankelijk zijn van de entiteit die ze uitgeeft en van de geloofwaardigheid en afdwingbaarheid van de belofte dat ze hun waarde in de loop van de tijd behouden. Private aanbiederskunnen persoonsgegevens ook voor commerciële doeleinden gebruiken.

Bij crypto's bestaat er niet iets als een entiteit die aansprakelijk is, wat betekent dat vorderingen niet afdwingbaar zijn.