Het is een van de grootste voordelen van de Europese Unie, het vrije verkeer. Hierdoor kunnen we onze horizon verruimen, gemakkelijk de trein naar het buitenland nemen, andere culturen ontdekken, een opleiding elders volgen of in een ander EU-land gaan wonen.
Obstakels
Niet alle Europeanen kunnen echter op dezelfde manier van dit recht profiteren. Sommigen moeten zich zorgen maken op reis over de voorzieningen en hun rechten, onderweg en op de bestemming. ‘Wordt mijn status van persoon met een beperking erkend? Is de stad toegankelijk voor mensen met een handicap?’
Het vrije verkeer is dus niet voor iedereen de realiteit.
In de Europese Unie hebben ongeveer 87 miljoen mensen een handicap. Te vaak worden hun mogelijkheden nog beperkt, omdat de status van persoon met een beperking niet automatisch wordt erkend in een andere lidstaat. Hiermee wordt hun recht van vrij verkeer belemmerd.
Het gevolg is dat mensen met een beperking in het buitenland met andere omstandigheden (bijvoorbeeld geen persoonlijke assistentie of geen verlaagde tarieven) worden geconfronteerd dan inwoners van het land van bestemming met dezelfde handicap. Door deze onzekerheid en extra kosten kan het ontmoedigend zijn om naar andere EU-landen te reizen.
Gebrek aan wederzijdse erkennig
Toen ik in 2019 Eurocommissaris werd, heb ik de aanzet gegeven voor de ontwikkeling van een nieuwe strategie voor de rechten van personen met een handicap. Er is uitvoerig overlegd met de lidstaten, de andere Europese instellingen en belangenorganisaties van personen met een beperking over de lacunes, de problemen en de benodigde maatregelen om ervoor te zorgen dat iedereen volledig aan onze samenleving kan meedoen. Het gebrek aan wederzijdse erkenning van de status van persoon met een handicap, en dus van de gehandicaptenkaart, tussen de EU-landen is een van de belangrijkste knelpunten.
De Europese Commissie diende daarom gisteren het wetsvoorstel in voor de eerste Europese gehandicaptenkaart. Het bouwt voort op het succes van een proef waaraan al acht lidstaten deelnamen. De positieve resultaten uit deze geslaagde test zijn hierin verwerkt.
Dezelfde ondersteuning voor mensen met een handicap
De kaart is gebruiksvriendelijk en heeft een gemeenschappelijk ontwerp. Het maakt erkenning van de status van persoon met een handicap makkelijk in de EU. Mensen met een beperking kunnen hun Europese rechten overal benutten en zich gemakkelijker vrij bewegen binnen de EU. Personen met een handicap kunnen dan van dezelfde ondersteuning profiteren. Dit kan dan bijvoorbeeld gaan om: verlaagde tarieven, persoonlijke assistentie, braille of audiogidsen en mobiliteitshulpmiddelen in het openbaar vervoer. Ik reken erop dat het Europees Parlement en de EU-landen hier snel mee akkoord gaan.
Gelijke deelname voor iedereen
De kracht van Europa zit niet alleen in de economische welvaart, maar ook dat iedereen op dezelfde manier zijn of haar rechten kan uitoefenen. Wij stoppen niet met het weghalen van barrières, het creëren van een toegankelijke omgeving en zorgen voor gelijke kansen, zodat personen met een beperking ten volle kunnen meedoen in onze Europese samenleving.
De Europese gehandicaptenkaart is een nieuwe stap in die richting.