Verslag over de rechtsstaat 2022: aanbevelingen voor Nederland en de andere EU-landen

Net als bij de vorige twee edities worden in dit verslag de ontwikkelingen op vier belangrijke gebieden voor de rechtsstaat nader bekeken: de justitiële stelsels, het kader voor corruptiebestrijding, pluriformiteit en vrijheid van de media, en andere institutionele kwesties in verband met controles en waarborgen.

“De rechtsstaat blijft een hoeksteen van de democratie. De oorlog van Rusland in Oekraïne herinnert ons nog maar eens aan het belang van onze inspanningen om de rechtsstaat in de EU en daarbuiten te handhaven en te bevorderen. Uit het verslag van dit jaar blijkt dat er vooruitgang wordt geboekt met het debat over de rechtsstaat in Europa naarmate de EU-landen verbeteringen doorvoeren en kwesties in verband met de rechtsstaat aanpakken. Jammer genoeg blijft in sommige EU-landen op bepaalde punten bezorgdheid bestaan, vooral over de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Het verslag gaat voor het eerst ook in op de publieke media. Er zijn meer waarborgen nodig om ervoor te zorgen dat de onafhankelijkheid van de publieke media wordt beschermd en dat de financiering door de overheid toereikend is en niet wordt gebruikt om politieke druk uit te oefenen op deze media. Vandaag zetten we op dat gebied verdere stappen door aan te bevelen hoe de situatie op het gebied van de rechtsstaat in de hele EU kan worden verbeterd. Ik roep de EU-landen op de aanbevelingen op te volgen, een ernstig debat aan te gaan en actie te ondernemen”, alsdus  Věra Jourová, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie.

Nederland

Dit zijn de aanbevelingen van de Europese Commissie voor het land:

• Verder gaan met inspanningen om digitalisering van het rechtsstelsel te verbeteren. Dit betreft vooral de publicatie van vonnissen en digitale oplossingen voor gerechtelijke procedures.
• De herziene regels afronden over ‘draaideuren’ voor oud-ministers en staatssecretarissen. Dat is inclusief een ‘afkoelingsperiode’ van twee jaar en beperkingen op betaalde activiteiten.
• Een gedragscode goedkeuren voor ministers en staatssecretarissen. Dat is inclusief regels voor geschenken, nevenactiviteiten en lobbyen, evenals effectief toezicht en sancties.
• Verder gaan met de inspanningen om te zorgen voor een alomvattende follow-up van de kinderopvangtoeslagenaffaire. Dit om de mogelijke structurele problemen aan te pakken, waarbij alle relevante overheidsinstanties worden betrokken.

De rechtsstaat is zeer belangrijk voor elke burger en elk bedrijf in de EU omdat het de – Europese grondrechten en waarden als democratie garandeert, evenals de toepassing van het EU-recht.

Meer weten? Lees het volledige persbericht.