Nederland krijgt miljoenen aan EU-subsidies voor groene projecten in de strijd tegen klimaatverandering

De Commissie heeft daartoe een investeringspakket van meer dan 290 miljoen euro goedgekeurd voor 132 nieuwe projecten door het groene EU-subsidieprogramma 'LIFE' voor het milieu- en klimaatactie.  Deze EU-financiering zal een totale investering van 562 miljoen euro mobiliseren in bijna alle EU-landen. Deze goedkeuring is de eerste in een reeks van het  programma dat van 2021-2027 loopt en waarbij de financiering met bijna 60 % is gestegen t.o.v de vorige subsidieperiode.

De Europese Unie werkt er met de Europese Green Deal aan om: natuur te herstellen, minder schadelijke stoffen uit te stoten en natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruikten.  Met als doel om een klimaatneutraal continent te zijn tegen 2050. De groene subsidieprojecten sluiten daar goed op aan.

Voorbeelden van diverse EU-projecten waarbij Nederland betrokken is op het gebied van:

Natuur en biodiversiteit

Veengebieden herstellen
Door een groot transnationaal project zullen aangetaste veengebieden in België, Duitsland, Ierland, Nederland en Polen worden hersteld. Het is daarbij onder meer de bedoeling de koolstofputfunctie van veengebieden te herstellen, en zo bij te dragen aan de ambitie van de EU om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Dankzij het project zal ook het grondwaterpeil hoger worden en zal worden bijgedragen tot de instandhouding van soorten en habitats die beschermd zijn op grond van de vogel- en habitatrichtlijnen van de EU. 

Milieugovernance en informatie

Meer hout in Deense en Nederlandse sociale woningen (LIFE-hout in de woningbouw)
De bouwsector heeft een groot milieu- en klimaateffect omdat hij veel beton, staal en aluminium gebruikt. Meer hout gebruiken in gebouwen kan helpen bij de overgang naar een koolstofarme economie. Momenteel wordt er weinig hout gebruikt omdat het onterecht als te duur en niet-duurzaam wordt beschouwd, terwijl de voordelen en mogelijkheden niet goed bekend zijn. Toch kunnen gebouwen sneller en goedkoper worden gebouwd dankzij innovaties op het gebied van hout, waardoor minder vervuiling ontstaat. Bovendien is de recycleerbaarheid en herbruikbaarheid van houtproducten toegenomen.

15 000 sociale woningen met hout bouwen
Het team achter het LIFE-project “hout in de woningbouw” streeft ernaar meer hout — afkomstig van duurzaam beheerde bossen — te gebruiken bij de bouw van sociale woningen in Denemarken en Nederland. De hulpmiddelen die in de socialewoningsector worden gebruikt voor het kiezen van bouwmaterialen zullen worden verbeterd om de milieukenmerken van het hout volledig weer te geven en zo een betere besluitvorming mogelijk te maken. Gegevens over de voordelen en mogelijkheden van hout zullen ook worden verzameld en gedeeld met projectontwikkelaars, architecten, ingenieurs en bouwbedrijven. Dankzij het project zullen naar verwachting in Nederland tegen 2026 bijna 15 000 sociale woningen met hout worden gebouwd. Projectsamenvatting

Aanpassing aan de klimaatverandering

Omvorming van een stadsplein tot een groene en multifunctionele ruimte (LIFE COOL SQUARE)
Het Damsterplein bevindt zich op het dak van een ondergrondse parkeergarage in de stad Groningen. Net als vele stedelijke locaties is het plein kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering, waaronder hitte-eilandeffecten en overstromingen na stormen. LIFE COOL SQUARE is een antwoord op de behoefte aan innovatieve en geïntegreerde klimaatadaptieve ontwerpen op dergelijke stedelijke locaties. Het projectteam, gecoördineerd door het stadsbestuur, zal het Damsterplein omvormen tot een klimaatadaptief, veerkrachtig en multifunctioneel grootstedelijk gebied.

Het team zal het zogenaamde “sponge city” -concept volgen om extreme droogte en overstromingen te voorkomen. Hierbij wordt ondoordringbare bestrating verwijderd, regenwater opgevangen voor hergebruik en de druk op het rioleringssysteem tijdens stormen verminderd. Inheemse planten en bomen zullen worden geplant, waardoor stedelijke warmte-eilandeffecten zullen afnemen. Hierdoor zullen de temperaturen dalen en zal de omgeving gezonder worden. Verlaging van de maximumsnelheid op en rond het plein zouden moeten leiden tot minder luchtverontreiniging en geluidsemissies. Samen moeten deze maatregelen meer mensen aanmoedigen om het plein te gebruiken. Projectsamenvatting

Mitigatie van de klimaatverandering

Benutting van het potentieel van groene waterstof voor het vervoer (LIFE NEW HYTS)
Waterstofmotoren met brandstofcellen kunnen een cruciale rol spelen bij het verkleinen van de grote koolstofvoetafdruk van de vervoerssector omdat zij geschikter zijn voor zware voertuigen en voor lange afstanden dan elektrische voertuigen op batterijen. 95 % van alle waterstof wordt echter geproduceerd uit fossiele brandstoffen.
Het LIFE-NEW HYTS-project, dat de waterstofambities van de Nederlandse provincie Utrecht ondersteunt, zal tonen welke mogelijkheden er zijn voor de lokale productie, de distributie en het gebruik van groene waterstof voor het wegvervoer. De provincie zal daarbij bovendien waardevolle gegevens verzamelen en praktische steun bieden om het gebruik van groene waterstof in het vervoer in de regio en elders in Europa te versnellen. Projectsamenvatting

Verrijking van zandige landbouwbodems ter vergroting van hun klimaatbestendigheid (LIFE CO2SAND)
De landbouw begint te lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering; tijdens langdurige droogtes wordt minder geoogst. Zandbodems zijn bijzonder kwetsbaar en de landbouwsector staat voor een uitdaging om deze bodems en hun landbouwsystemen veerkrachtiger te maken. Klei en leem is een uitstekende manier om de veerkracht van zandgronden te vergroten. Toch wordt elk jaar naar schatting één miljoen ton — ongeveer 100 keer het gewicht van de Eiffeltoren — vruchtbare grond als afval uit Nederlandse openbare nutsbedrijven verwijderd.

De provincie Gelderland is van plan een deel van deze grond te gebruiken voor de verrijking van zandige landbouwbodems in een demonstratiegebied ter grootte van ongeveer 70 voetbalvelden. Dit zal de waterretentie van de bodem verbeteren wat de planten ten goede zal komen. De bodem zal ook meer koolstof kunnen opslaan, wat de klimaatbestendigheid van de landbouw zal verhogen. Tijdens het project zal de LIFE CO2SAND-methode naar verwachting op 70 landbouwbedrijven worden gerepliceerd, daarna volgen nog meer landbouwbedrijven. Projectsamenvatting

Milieu en hulpbronnenefficiëntie

Omzetting van koolstof- en glasvezelcomposieten in koolstofproducten (LIFE CarbonGreen)
Er zijn oplossingen nodig voor de recycling van met koolstof of glasvezels versterkte polymeercomposieten (CFRP of GFRP resp.) in auto-, lucht- en windenergiecomponenten die het einde van hun levensduur hebben bereikt. Het projectteam LIFE CarbonGreen, onder leiding van het Nederlandse mkb BlueXPRT BV, zal zijn ThorSpin-proces opschalen om CFRP- en GFRP-afval te recyclen. Het team zal de haalbaarheid en kosteneffectiviteit aantonen van dit nieuwe proces om CFRP- en GFRP-afval om te zetten in CarbonGreen producten.

Deze producten zullen actieve kool bevatten die door de technologie wordt geproduceerd of geregenereerd. Het gebruik ervan in reële situaties zal worden gedemonstreerd in toepassingen waarbij microverontreinigingen uit de binnenlucht of het water moeten worden verwijderd, met name bij zuivering van afvalwater. Het project zal de hoeveelheid gestort of verbrand afval aanzienlijk verminderen en de uitstoot van broeikasgassen verminderen dankzij het energie-efficiëntere proces. Het zal ook de windenergiesector ruggensteun geven door de eerste economisch haalbare oplossing te bieden voor het recyclen van het groeiende aantal afgedankte wieken van windturbines. Projectsamenvatting