Kringloopeconomie: nieuwe consumentenrechten en een verbod op valse duurzaamheidsclaims

• Duurzaamheid: Consumenten moeten worden geïnformeerd over de gegarandeerde duurzaamheid van producten. Indien de fabrikant van een consumptieartikel een commerciële duurzaamheidsgarantie van meer dan twee jaar biedt, moet de verkoper deze informatie aan de consument verstrekken. Voor energieverbruikende goederen moet de verkoper de consument ook informeren als de fabrikant geen informatie over een commerciële duurzaamheidsgarantie heeft verstrekt.
   
• Reparaties en updates: De verkoper moet ook relevante informatie over reparaties verstrekken, zoals een repareerbaarheidsindicator (indien van toepassing) of andere relevante door de fabrikant beschikbaar gestelde reparatie-informatie, zoals de beschikbaarheid van reserveonderdelen of een reparatiehandleiding. Voor slimme apparaten en digitale inhoud en diensten moet de consument ook worden geïnformeerd over software-updates die de fabrikant verstrekt.

Fabrikanten en verkopers zullen beslissen wat de beste manier is om deze informatie aan de consument te verstrekken, namelijk ofwel op de verpakking, ofwel in de productbeschrijving op de website. De informatie moet in ieder geval vóór de aankoop en op duidelijke en begrijpelijke wijze worden verstrekt.

Een verbod op greenwashing en geplande veroudering

De Commissie stelt ook een aantal wijzigingen van de EU-regel over oneerlijke handelspraktijken voor. Ten eerste wordt de lijst van productkenmerken waarover een verkoper consumenten niet mag misleiden, uitgebreid tot milieu- of sociale gevolgen, duurzaamheid en repareerbaarheid. Vervolgens worden ook nieuwe praktijken toegevoegd die na een beoordeling per geval als misleidend worden beschouwd, zoals het vermelden van een milieuclaim over toekomstige milieuprestaties zonder duidelijke, objectieve en verifieerbare toezeggingen en streefdoelen, en zonder een onafhankelijk monitoringsysteem.

Tot slot moet de bestaande 'zwarte' lijst van verboden oneerlijke handelspraktijken worden uitgebreid met nieuwe praktijken Daarbij gaat het onder meer om de volgende praktijken:

• geen informatie verstrekken over kenmerken die zijn toegevoegd om de duurzaamheid te beperken, bijvoorbeeld software waardoor het product na een bepaalde periode minder goed of helemaal niet meer werkt;
• generieke, vage milieuclaims vermelden wanneer de uitstekende milieuprestaties van het product of de verkoper niet kunnen worden aangetoond. Voorbeelden van zulke generieke milieuclaims zijn “milieuvriendelijk”, “eco” of “groen”, voor zover deze ten onrechte de indruk wekken dat er sprake is van uitstekende milieuprestaties;
• beweren dat een milieuclaim geldt voor het volledige product, terwijl de claim in feite slechts op een bepaald aspect van het product betrekking heeft;
• een vrijwillig duurzaamheidskeurmerk tonen dat noch op een systeem voor verificatie door derden berust, noch door de overheid is ingesteld;
• er niet op wijzen dat de functionaliteit van een product beperkt is bij gebruik van consumptieartikelen, reserveonderdelen of accessoires die niet door de oorspronkelijke fabrikant zijn geleverd.

Meer weten? Lees verder over het voorstel, dat nog moet worden goedgekeurd door de EU-landen het het Europees Parlement.

Update van 19 september 2023: Er is een voorlopig politiek akkoord bereikt met enkele wijzigingen. Lees er meer over  op de website van de Raad.