"Europa Nostra Award": Nederland wint prestigieuze Europese erfgoedprijs 2022

De prijs gaat ieder jaar naar de meest opmerkelijke erfgoedprojecten uit heel Europa.

“Ik feliciteer alle 2022 winnaars van de European Heritage Awards / "Europa Nostra Awards" van harte met de uitzonderlijke kwaliteit van hun werk en hun passie voor innovatie. 2022 is een bijzonder jaar, omdat we de 20e verjaardag van de Europese Erfgoedprijzen vieren, die is uitgegroeid tot de meest prominente prijs van de Europese erfgoedgemeenschap. Veel van de bekroonde initiatieven tonen de enorme interesse en betrokkenheid van jongeren voor ons erfgoed, onze geschiedenis en onze culturele identiteit, wat bijzonder relevant is in dit Europees Jaar van de Jeugd. Een speciale gedachte gaat uit naar de twee Oekraïense laureaten. Het EU-subsidieprogramma Creative Europe, dat de Awards medefinanciert, staat voor het bevorderen van cultuur en creativiteit bij het bouwen van inclusieve en verbindende maatschappijen die gebaseerd zijn op onze Europese kernwaarden”, aldus EU-commissaris Mariya Gabriel in een reactie op de bekendmaking van de 2022 winnaars.

Er zijn 30 opmerkelijke erfgoed-prestaties uit 18 Europese landen toegekend in vijf categorieën. Deze categorieën sluiten aan bij de laatste ontwikkelingen en prioriteiten op het gebied van erfgoedbeleid en -praktijk in Europa.

Heritage Quest, Veluwe (categorie Onderzoek)
Nederland won met het archeologische wetenschapsproject De grootschalige betrokkenheid van gewone burgers bij dit project heeft niet alleen nieuwe archeologische objecten blootgelegd, maar ook geavanceerde technologieën gecombineerd met het opbouwen van een hechte ‘community’.

Dit zijn de overige winnaars van de Europese Erfgoedprijzen / Europa Nostra Prijzen:

Restauratie en adaptief hergebruik (Conservation and Adaptive Reuse)

• Aachen Battery, Atlantikwall Raversyde, West-Vlaanderen, BELGIË
  Aachen is de enige Duitse kustbatterij uit de Eerste Wereldoorlog die goed genoeg bewaard is gebleven om de bezoekers een idee van de structuur te kunnen geven. Dit geeft de restauratie en regeneratie van de site een grote Europese betekenis en pedagogische waarde.
• Villa E-1027, Roquebrune-Cap-Martin, FRANKIJK
  Villa E-1027 werd in de jaren 1920 ontworpen door de Ierse architect en meubelontwerper Eileen Gray met de Roemeense architect Jean Badovici. De volledige restauratie, inclusief alle interieurobjecten en materialen, met geavanceerde systemen om corrosie te voorkomen, is exemplarisch voor het toekomstige behoud van modernistische architectuur.
• Monument of Episkopi, Sikinos, GRIEKENLAND
  Dit indrukwekkende Romeinse mausoleum werd omgebouwd tot een Byzantijnse kerk en is vrijwel intact gebleven. Nauwkeurig onderzoek werd gecombineerd met een zorgvuldige conservering, resulterend in een hoogwaardig restauratieproject.
• Atlungstad Distillery, Ottestad, NOORWEGEN
  Deze Noorse distilleerderij uit 1855 is de oudste die nog altijd in gebruik is. De rehabilitatie omvatte het hergebruik van de oude machines, het herstel van het industriële karakter van het gebouw en het creëren van een nieuwe sociaal-culturele activiteiten.
• Convent of the Capuchos, Sintra, PORTUGAL
  Dit kloostercomplex in het inheemse bos van Sintra, gebouwd in 1560, ademt spirituele toewijding en ascese. Alle gebouwen en hun decoratieve kenmerken werden gerestaureerd, waarbij traditionele technieken en innovatieve oplossingen werden gecombineerd.
• House of Religious Freedom, Cluj-Napoca, ROEMENIË
  Dit 15e-eeuwse gebouw is een van de oudste en belangrijkste in Cluj-Napoca. Na een restauratieproces van tien jaar werd het herenhuis heropend als een cultureel centrum gewijd aan de idealen van religieuze vrijheid en tolerantie.
• Illa del Rei, Menorca, SPANJE
  De rehabilitatie van Illa del Rei is het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen een stichting opgericht door lokale vrijwilligers, die het marinehospitaal uit 1711 in een museum hebben veranderd, en een Zwitserse kunstgalerie, die de bijgebouwen van Langara heeft gerestaureerd en een nieuwe bestemming heeft gegeven.
• St. Andrew’s Church, Kyiv, OEKRAÏNE
  Deze uitgebreide en goed gedocumenteerde restauratie heeft een monument met aanzienlijke culturele en spirituele waarde teruggegeven aan de bevolking van Oekraïne. De kerk doet nu dienst als museum en organiseert kerkdiensten, wetenschappelijke en educatieve evenementen en kamermuziekconcerten.

Onderzoek (Research)

• Heritage Opportunities/threats within Mega-Events in Europe (HOMEE), CYPRUS / ITALIË / POLEN / VERENIGD KONINKRIJK
  Dit project onderzocht de kansen en uitdagingen van het organiseren van mega-evenementen in erfgoedsteden en stelde een belangrijk kwaliteitskader vast voor toekomstige evenementen.
• SILKNOW, FRANKRIJK / DUITSLAND / ITALIË / POLEN / SLOVENIÉ / SPANJE
  Dit Horizon 2020-project produceerde een uitgebreid intelligent computersysteem dat verder gaat dan de huidige beschikbare technologieën om ons begrip en kennis van het Europese zijde-erfgoed te verbeteren.
• Safeguarding of Sicilian Puppet Theatre, ITALIÉ
  Dit project stelt maatregelen voor om het immaterieel erfgoed van Siciliaanse poppentheaters te beschermen, promoten en duurzaam te beheren.

Educatie, Training en Vaardigheden (Education, Training and Skills)

• Masters and Apprentices, FINLAND
  Jongere en oudere generaties werkten op gelijkwaardige basis samen in erfgoed-activiteiten, een spannend nieuw model voor de overdracht van immaterieel erfgoed.
• International Course on Wood Conservation Technology, NOORWEGEN
  De interdisciplinaire benadering van deze cursus stelt professionals met verschillende achtergronden en uit verschillende landen in staat om hun opleiding en expertise op het gebied van houten erfgoed te verbeteren.
• TISH Jewish Food Festival, Warsaw, POLEN
  Door een reeks culinaire workshops en proeverijen rond joods culinair erfgoed praten deelnemers over hun gedeelde geschiedenis, bestrijden ze stereotypen en slechten ze barrières.
• Piscu School Museum and Workshop, ROEMENIË
  Cultureel erfgoed, hedendaagse kunst en keramiek komen samen om een cultureel en educatief centrum te creëren in een voormalige aardewerkfabriek. Zomer-cursussen, workshops en culturele evenementen dragen bij aan het overbrengen van dit fascinerende erfgoed.
• Sewn Signs, ROEMENIË
  Dit project helpt niet alleen de vaardigheden en kennis rond traditionele Roemeense overhemden door te geven, het maakt ook een sterk statement tegen de 'fast fashion'-industrie.
• Symphony, SPANJE
  Met een meeslepende audiovisuele ervaring vergroot Symphony het bewustzijn rond en de waardering voor klassieke muziek bij nieuwe generaties.

Betrokkenheid en Bewustmaking van Burgers (Citizens’ Engagement and Awareness-raising)

• Rivers of Sofia, BULGARIJE
  Door pop-up architecturale interventies en culturele en educatieve evenementen, transformeerde dit initiatief - voor het eerst in 80 jaar - de kunstmatige rivierbeddingen van Sofia tot publiekelijk toegankelijke ruimtes.
• Return to the Sámi Homeland, FINLAND
  Een doordacht programma van publieke dialoog ging vooraf aan de teruggave van een belangrijke collectie Sámi cultureel erfgoed van het Nationaal Museum van Finland aan het Sami Museum Siida. Het is een zeer belangrijk voorbeeld van effectieve teruggave van erfgoed.
• Swapmuseum, Apulia, ITALIË
  Swapmuseum maakt samenwerkingen tussen musea en jongeren in de dagelijkse museumpraktijk mogelijk. Door deze verrijkende ervaring worden kleine, lokale culturele instellingen in staat gesteld zich te vernieuwen.
• Va' Sentiero, ITALIË
  Een driejarig ‘grassroots’-initiatief waarin een groep jonge enthousiastelingen de 8.000 kilometer van de Sentiero Italia, de langste wandelroute ter wereld, hebben gelopen en gedocumenteerd, samen met 3.000 deelnemers uit 10 landen en met de actieve betrokkenheid van de lokale gemeenschappen.
• Lumbardhi Public Again” Project, Prizren, KOSOVO
  Lumbardhi Public Again is een succesvol initiatief om het historische Lumbardhi Cinema te redden van privatisering en sloop. Hun activiteiten hebben van de bioscoop een levendig centrum voor culturele activiteiten gemaakt.
• Museum in the Village, PORTUGAL
  Dit culturele programma brengt musea, kunstenaars en gemeenschappen samen om te genieten van kunst en cultuur. Ze leren de lokale folklore en het lokale erfgoed kennen, blazen het nieuw leven in en verbeteren de culturele activiteiten in landelijke gebieden.
• PAX-Patios de la Axerquía, Córdoba, SPANJE
  Dit innovatieve bestuurssysteem voor erfgoed-gebouwen bevordert een nieuw model van stadsvernieuwing door sociale vernieuwing in een erfgoed-context, gebaseerd op de rehabilitatie van de verlaten patiowoningen (casa de vecinos) van Córdoba.
• Wikipedra, SPANJE
  Wikipedra gebruikt de inzet van gewone burgers om een kennisdatabase te ontwikkelen die helpt het vergeten ‘drystone’ erfgoed van Spanje en de grensregio's te redden via een website en mobiele app.
• World Vyshyvanka Day, OEKRAÏNE
  Wat begon als een kleine studenteninitiatief, is nu een jaarlijkse feestdag die internationaal wordt gevierd en die helpt om het iconische Oekraïense geborduurde hemd (vyshyvanka) te behouden als een belangrijk element van het Oekraïense erfgoed.

Erfgoed Kampioenen (Heritage Champions)

Costa Carras †, Athens, GRIEKENLAND (postuum)
Voor meer dan 50 jaar werkte Costa Carras onvermoeibaar om het culturele en natuurlijke erfgoed van Griekenland en Europa te behouden en om een duurzamere, inclusievere en mooiere wereld te creëren voor toekomstige generaties. Hij was een visionair natuurbeschermer, een eminente historicus en een echte Europeaan.

La Paranza Cooperative, Naples, ITALIË
Deze coöperatie van jonge vrienden heeft sinds het begin van de jaren 2000 gewerkt om de catacomben van Napels om te vormen tot een levendige attractie voor bezoekers, Het initiatief heeft gezorgd voor een revitalisering van de wijk Sanità.

Elżbieta Szumska, Złoty Stok, POLEN
Met haar onvermoeibare toewijding hielp Elżbieta Szumska de voormalige goudmijn van Kopalnia Złota, gelegen in het kleine stadje Złoty Stok, om te vormen tot een van de bekendste toeristische attracties van Polen.

Dit jaar wordt er ook een "Europa Nostra Award" uitgereikt aan een opmerkelijke erfgoedproject uit een Europees land dat niet deelneemt aan het EU Creative Europe-programma: Kenan Yavuz Ethnography Museum, Bayburt, TURKIJE (Categorie Betrokkenheid en Bewustmaking van Burgers)

Dit museum heeft tot doel het materiële en immateriële culturele erfgoed van Bayburt en Anatolië te behouden en nieuw leven in te blazen door bezoekers interactieve ervaringen te bieden, die werden bedacht in samenwerking met de lokale gemeenschap.

De prijswinnaars werden bepaald door een Jury bestaande uit erfgoedexperts uit heel Europa, op basis van een evaluatie door onafhankelijke Selectiecommissies van organisaties en individuen uit 36 Europese landen.

Prijsuitreiking
De prijzen worden op 26 september in Praag aan de winnaars uitgereikt tijdens de European Heritage Awards Ceremony, die wordt gehouden in de onlangs gerestaureerde Staatsopera en wordt gepresenteerd door de Eurocommissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd Mariya Gabriel en Europa Nostra's Executive President Prof. Dr. Hermann Parzinger.

Achtergrond
"Europa Nostra Award" stimuleert goede en zorgvuldige restauratie van kwetsbaar cultureel erfgoed en de kennis delen. Daarnaast moet het eraan bijdragen dat het publiek zich bewust wordt van het Europese cultureel erfgoed en de waarde hiervan.