De rechtsstaat in de hele EU onder de loep genomen: dit zijn de aanbevelingen voor Nederland

Voor het rapport is er gekeken naar ontwikkelingen op vier belangrijke gebieden voor de rechtsstaat:

• nationale rechtsstelsels
• corruptiebestrijdingskaders
• mediapluriformiteit
• andere institutionele checks-and-balances.

Veiligheid van journalisten

Er is vooruitgang geboekt maar er zijn nog steeds uitdagingen waardoor verdere actie nodig is. Zo moet er in de Unie meer worden gedaan om de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, de onpartijdigheid van de publieke media en de veiligheid van journalisten te verbeteren.

Hoewel er in bepaalde EU-landen zorgen over de rechtsstaat blijven bestaan, is het verslag een belangrijke basis voor verandering en positieve hervormingen geworden. In werkelijkheid is 65% van de aanbevelingen van vorig jaar geheel of gedeeltelijk nageleefd. Daaruit blijkt dat er in de EU-landen belangrijke inspanningen worden geleverd om de aanbevelingen van het voorgaande jaar op te volgen. Aangezien het tijd kost om het rechtsstatelijk kader te verbeteren, laat dat een significante verbetering zien in slechts één jaar.

Dit zijn de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen voor Nederland:

• Er is wat vooruitgang geboekt om de digitalisering van het rechtsstelsel te verbeteren. Vooral bij de publicatie van vonnissen en digitale oplossingen voor gerechtelijke procedures. De Commissie beveelt Nederland aan om hiermee verder te gaan.
• Er is enige vooruitgang geboekt bij de afronding van regels over ‘draaideuren’ voor oud-ministers en staatssecretarissen. Dat is inclusief een ‘afkoelingsperiode’ van twee jaar en beperkingen op betaalde activiteiten.  De Commissie beveelt Nederland aan om de regels af te ronden.
• Er is aanzienlijke vooruitgang geboekt door de goedkeuring van een gedragscode voor ministers en staatssecretarissen. Dit gaat over hoe zij omgaan met geschenken, nevenactiviteiten en lobbyen. Dit is inclusief effectieve controle en sancties.
• Er is enige vooruitgang geboekt met de inspanningen om te zorgen voor een alomvattende follow-up van de kinderopvangtoeslagenaffaire. Dit om de mogelijke structurele problemen aan te pakken, waarbij alle relevante overheidsinstanties worden betrokken. Nederland wordt aanbevolen om hiermee door te gaan, voortbouwend op het werk van de staatscommissie rechtsstaat.
• Nederland moet strengere transparantieregels vaststellen voor de overheid en parlementsleden.

De rechtsstaat garandeert waarden als democratie, vrijheid en mensenrechten

De rechtsstaat is zeer belangrijk voor elke burger en elk bedrijf in de EU omdat het de Europese grondrechten en waarden als democratie, vrijheid en mensenrechten garandeert, evenals de toepassing van het EU-recht.

Meer weten? Lees het volledige persbericht.