Aangepaste regels om EU-burgers in nood beter te helpen in het buitenland

Waar hebben alle EU-burgers recht op?

Wie in een niet-EU-land in nood komt, heeft er recht op om hulp te krijgen van een ambassade/consulaat uit een ander EU-land als er ter plaatse geen consulaat/ambassade uit eigen EU-land is. De betreffende ambassade of het consulaat moet dan hulp verlenen. Dat is een van de grondrechten van de EU.

Daarbij gaat het om hulp in de volgende situaties:

• Verlies of diefstal van paspoort of identiteitskaart: de ambassade kan nood- reisdocumenten uitgeven – meestal een document waarmee iemand eenmalig naar Europa kan terugkeren.
• Ernstig ongeval of ziekte: als iemand in het ziekenhuis terecht komt, kan het personeel contact opnemen met diens verzekeraar, familie of vrienden.
• Een misdrijf zoals een overval of ernstige mishandeling: iemand van de ambassade kan advies geven over de te nemen stappen.
• Een sterfgeval: personeel kan helpen nabestaanden in te lichten en een sterfgeval te melden.
• Arrestatie of hechtenis: nadat betrokken EU-burger contact heeft opgenomen, kan de ambassade informatie geven over het lokale rechtssysteem of helpen om een advocaat te vinden.
• Hulp en repatriëring in noodsituaties: de ambassade kan ondersteunen bij hulpvragen of, in uitzonderlijke gevallen, repatriëring, bijvoorbeeld bij conflicten, natuurrampen of sociale onlusten.

Wat stelt de Europese Commissie voor?

EU-burgers moeten duidelijkere informatie kunnen krijgen om gebruik te kunnen maken van hun recht op bijstand en bescherming.  Het Commissievoorstel van 6 december 2023 omvat de volgende maatregelen:

• vereenvoudiging van procedures en optimaal gebruik van het Europese wereldwijde netwerk van EU-delegaties en ambassades en consulaten van de EU-landen om burgers in nood beter te helpen;  
• versterking van de crisisparaatheids- en -responsmaatregelen, onder meer door regelmatig consulaire crisisoefeningen te houden en consulaire crisisplannen op te stellen met een beoordeling van mogelijke risico's en een raming van het aantal aanwezige EU-burgers voor elk land;
• het sturen van gezamenlijke teams van consulaire deskundigen om het diplomatieke en consulaire personeel in geval van een crisis te versterken.

Achtergrond

Het Europees burgerschap (leven, wonen, werken, studeren etc. in de hele EU) is een van de belangrijkste resultaten van de EU. Ter gelegenheid van de 30e verjaardag van het Europees burgerschap presenteert de Europese Commissie vandaag een pakket maatregelen om de EU-burgerschapsrechten in de hele Unie te versterken. De aanscherping van het recht op consulaire bescherming is daar een van.


Meer weten? Lees het volledige persbericht.