Op 27 juli geschreven door:
- Mariya Gabriel, Commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd
- Emil Boc, burgemeester van Cluj-Napoca (Roemenië), rapporteur van het Comité van de Regio’s voor het advies over de Europese strategie.
Europa telt ongeveer 5 000 hogeronderwijsinstellingen. Elk daarvan is een centrum van kennis en innovatie, of het nu gaat om onderzoeksuniversiteiten of instellingen voor hoger beroepsonderwijs en -opleiding, hogescholen, technologie-instituten of kunstacademies.
Zij zijn de reden waarom ons continent wereldwijd wordt beschouwd als een centrum van kennis en innovatie dat talent weet aan te trekken en te behouden. Onze hogeronderwijsinstellingen zijn van onschatbare waarde voor de ontwikkeling van vaardigheden en aanjagers van duurzame groei, ondernemerschap en hoogwaardige werkgelegenheid in heel Europa.
Europese visie
Dit is op zich al goud waard. Maar er kan nog zoveel meer worden bereikt. Wij hebben een visie voor deze sector. Een visie waarin Europese interuniversitaire campussen worden gecreëerd, waar studenten, medewerkers en onderzoekers uit alle delen van Europa samen nieuwe kennis creëren over de grenzen van landen en disciplines heen. Een visie op structurele en duurzame samenwerking op de lange termijn op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie in heel Europa.
Dat klinkt misschien ambitieus, maar in werkelijkheid bestaan er al 41 zogeheten 'Europese universiteiten' en zijn er al vergaande grensoverschrijdende verbanden van hogeronderwijsinstellingen, die hebben uitgetest welke samenwerking in de praktijk mogelijk is en het best uitpakt voor hun studenten, medewerkers en gemeenschappen.
Om hun werk te ondersteunen en het initiatief voor 'Europese universiteiten' verder te stimuleren, heeft de Commissie in november 2021 een subsidie-oproep gelanceerd om voorstellen in te dienen via het EU-subsidieprogramma Erasmus+. De begroting van in totaal 272 miljoen euro is de hoogste ooit. Deze oproep had twee doelen:
- steun te verlenen aan al bestaande allianties, zodat ze hun samenwerking kunnen voortzetten of zelfs uitbreiden;
- nieuwe allianties creëren.
De overweldigende reactie op deze oproep laat zien hoeveel enthousiasme en engagement er bestaat binnen het hoger onderwijs.
Initiatieven die EU-steun krijgen
Vandaag kunnen we aankondigen dat 16 bestaande allianties van 'Europese universiteiten' steun van het Erasmus+-programma zullen blijven ontvangen. Zij hebben hun samenwerking uitgebreid met een dertigtal nieuwe hogeronderwijsinstellingen uit alle delen van Europa, vooral buiten de hoofdsteden, waardoor ze nog beter in uiteenlopende regio’s verankerd zijn. Daarnaast zijn ook vier kersverse allianties van 'Europese universiteiten' opgericht.
Dit betekent dat er— inclusief de 24 allianties die al in 2020 waren meegerekend — in heel Europa in totaal 44 'Europese universiteiten' zullen zijn. Hierbij zullen 340 hogeronderwijsinstellingen uit alle EU-landen en verschillende met Erasmus+ geassocieerde landen (IJsland, Noorwegen, Servië en Turkije) betrokken zijn. Nieuw is ook dat zij nu hogeronderwijsinstellingen bij hun allianties kunnen betrekken zonder dat die een ‘Erasmus+’-land zijn zoals: Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland.
Samenwerken aan slimme oplossingen tegen lokale uitdagingen
We hebben de 'Europese universiteiten' aangemoedigd om ook buiten de academische wereld actief te zijn en er wordt nu samengewerkt met ongeveer 1 300 ngo’s, bedrijven, steden en lokale en regionale overheden. De verbanden van 'Europese universiteiten' moeten kennis in de regio’s en steden verankeren. Dit gebeurt dankzij de vele lokale en regionale overheden die rechtstreeks bij de allianties betrokken zijn en samen met de hogeronderwijsinstellingen slimme oplossingen ontwikkelen voor lokale uitdagingen. De allianties stimuleren de regionale ontwikkeling doordat ze als centra voor innovatie en ondernemerschap fungeren.
Van onze kant zullen wij de 'Europese universiteiten' blijven helpen hun volledige potentieel te ontsluiten. In de loop der tijd zullen steeds meer faculteiten, afdelingen, medewerkers en studenten met elkaar verbonden raken, zullen zij meer innovatieve pedagogische methoden aanbieden, meer gezamenlijke programma’s uitvoeren, nog inclusiever worden en meer interactie hebben met hun gemeenschappen.
Financiering
Al dit najaar lanceren we de volgende subsidie-oproep om voorstellen in te dienen via het programma Erasmus+, waarmee we weer financiering voor bestaande verbanden zullen bieden en nieuwe allianties zullen creëren. Het doel is zestig Europese universiteiten tegen medio 2024, waarbij meer dan 500 instellingen voor hoger onderwijs betrokken zijn.
Gezamenlijke diploma’s en Europese studentenkaart
Tegelijkertijd werken we aan de invoering van wettelijke samenwerkingsinstrumenten, zoals een mogelijk statuut voor allianties van hogeronderwijsinstellingen, en onderzoeken we opties voor gezamenlijke diploma’s op alle niveaus, op basis van Europese criteria, om grensoverschrijdende studie-ervaringen te erkennen. Ook blijven we werken aan de Europese studentenkaart, zodat studenten één identificatiecode krijgen en het administratieve proces rond studeren in andere Europese landen eenvoudiger wordt.
De EU, de lidstaten, de regio’s en de hogeronderwijsinstellingen in heel Europa werken allemaal samen om het bereik en de kwaliteit van het Europees hoger onderwijs te vergroten. We zullen de grenzen blijven verleggen — voor de 17,5 miljoen studenten, de 1,35 miljoen leerkrachten en de 1,17 miljoen onderzoekers in Europa, en uiteindelijk in het voordeel van ons allemaal.