Een meerderheid van de Nederlanders vindt het belangrijk dat Nederland bijdraagt aan de klimaataanpak en inzet op duurzame energievoorziening. Bron:SCP.
In de EU wordt er samen gewerkt om het eerste klimaatneutrale continent te worden en tegelijk ook milieu schoner te maken en minder hulpbronnen te gebruiken. Daarbij mag geen mens of regio aan zijn lot worden overgelaten. 83% van de Nederlanders steunt het Europese klimaatdoel om tegen 2050 een klimaatneutraal continent te worden, volgens een Eurobarometer-peiling.
Een klimaatneutraal Europa in 2050
Een samenleving met netto-nul uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 is vastgelegd in de Europese klimaatwet.
Alle economische sectoren moeten daaraan meewerken, onder meer door:
- te investeren in milieuvriendelijke technologie;
- bedrijven te helpen innoveren;
- te zorgen voor schonere, goedkopere en gezondere vormen van particulier en openbaar vervoer;
- de energiesector koolstofvrij te maken;
- te zorgen voor een grotere energie-efficiëntie van gebouwen;
- samen te werken met internationale partners om de mondiale milieunormen te verbeteren.
Renovatiegolf
Eén van de doelen van de Green Deal is om de verduurzaming van gebouwen te versnellen. Gebouwen staan voor ongeveer 40% van het Europese energiegebruik en ruim een derde van de broeikasgasuitstoot.
Het doel van de Europese renovatiegolf is om 35 miljoen inefficiënte gebouwen in de EU te renoveren tegen 2030. Daar wordt ook in Nederlandse wijken en gemeenten werk van gemaakt.
Tussenstap: -55% in 2030
Als tussenstap naar klimaatneutraliteit in 2050, heeft de EU zich tot doel gesteld om tegen 2030 de gezamenlijke CO2-uitstoot met minstens 55% te verminderen.
De EU-landen hebben afgesproken om samen te werken aan minder uitstoot in verschillende sectoren.
Nederlandse klimaatdoelen
De Nederlandse bijdrage aan de Europese klimaatdoelen zijn uitgewerkt in het Klimaatplan 2025-2035. Er wordt volop gewerkt aan verduurzaming maar uitdagingen zijn er ook.
Nederland onderschrijft het tussentijdse Europese streefdoel voor 55% minder uitstoot in 2030 t.o.v 1990. Verder wil Nederland tegen 2040 90% minder uitstoot van broeikasgassen als tussenstap onderweg naar een klimaatneutrale samenleving in 2050.
Naast minder uitstoot zet Nederland in het klimaatplan o.a. ook in op de verwijdering van uitgestoten koolstof in diverse sectoren zoals bij landbouw, energie, mobiliteit etc. Het plan omvat ook maatregelen om snel over te stappen naar alternatieven voor verwarmen met aardgas. Evenals de problemen rondom een vol elektriciteitsnet aan te pakken.
Snellere uitrol van hernieuwbare energie
In 2024 was het aandeel hernieuwbare energie in Nederland gestegen van 17,4 procent (in 2023) naar 19.8% procent. Hoewel het gebruik in Nederland in de afgelopen vijf jaar is verdubbeld is er toch nog werk aan de winkel om het afgesproken EU-doel te behalen.
De EU-landen hebben zich ertoe verbonden om samen te werken aan een snellere uitrol van hernieuwbare energie.Dit om o.a. de invoer van fossiele brandstoffen te verminderen en zo energie-onafhankelijk te worden van Rusland. Het bindende streefcijfer van de EU voor hernieuwbare energie voor 2030 is verhoogd tot minimaal 42,5% t.o.v. het huidige streefcijfer van 32%. Ook is er afgesproken dat de EU zal streven naar een aandeel van 45% hernieuwbare energie tegen 2030. Lees verder.
EU-subsidies voor verduurzaming in Nederland
De EU-aanbevelingen voor de Nederlandse economie raden aan om de komende jaren te blijven investeren in duurzame energie en klimaatmaatregelen om een groene transitie te bevorderen. (Deze aanbevelingen gebeuren n.a.v. het gecoördineerd economisch beleid van de EU-landen Europees Semester).
De EU stelt Nederland daarvoor ruim €1 miljard beschikbaar via het Fonds voor een rechtvaardige transitie, dat de zwaarst getroffen regio’s moet begeleiden in de overgang naar een groene economie.
Daarnaast kan Nederland ook andere EU-fondsen inzetten om zijn nationale klimaat- en energieplan uit te voeren, onder meer EU-steun via de volgende programma's:
- Het Horizon Europe-programma voor onderzoek en ontwikkeling. Nederlandse bedrijven en onderzoekers hebben meer dan € 4,5 miljard binnen gehaald, sinds de start van het programma in 2021. Het geld wordt o.a. gebruikt door topwetenschappers om baanbrekend onderzoek te verrichten voor maatschappelijke problemen.
Een ander voorbeeld is de deelname van sommige Nederlandse steden aan de EU-missie voor 100 klimaatneutrale en slimme steden tegen 2030. Amsterdam, Groningen, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven, Helmond en Utrecht doen mee aan een pilot. Als voortrekkers krijgen ze steun en testen ze innovatieve oplossingen om klimaatbestendige steden te worden. Wat ter inspiratie moet dienen voor alle andere Europese steden, die tegen 2050 ook klimaatneutraal moeten zijn.
- Het Innovatiefonds. Nederland heeft 635.9 miljoen euro uit het fonds gekregen voor 13 Nederlandse projecten voor een CO2arme industrie.
- Het programma InvestEU wil een extra impuls geven: aan duurzame investeringen, innovatie, werkgelegenheid en sociale inclusie. Een voorbeeld van EU-steun in Nederland is 18 miljoen euro aan bedrijf Rocsys uit Rijswijk. Het geld is bestemd voor de ontwikkeling van gerobotiseerde laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen.
- Het programma Connecting Europe Facility voor investeringen in transport-, energie- en digitale infrastructuur. Een voorbeeld van EU-steun waarbij Nederland betrokken is, draait om een EU-netwerk van laadstations voor elektrische voertuigen. Wat het rijden op lange afstanden gemakkelijk moet maken.
- Het EU-herstelfonds. Bekijk wat er in Nederland is gedaan met geld uit het coronaherstelfonds op deze interactieve kaart.
- Technical Support Instrument bijv. voor de ontwikkeling van een waterstofnet en van brandstofceltechnologie voor schepen in Nederland. Meer over EU-steun aan Nederland.
- Het LIFE-programma voor milieu en klimaat. Bekijk in de database waar Nederland geld voor heeft gekregen.
- Het programma voor Plattelandsontwikkeling en duurzaam economisch herstel na de coronacrisis. Bekijk de database voor meer over diverse EU-landbouw-subsidies aan Nederland.
30% van de gehele EU-begroting voor de jaren 2021-27 is gereserveerd voor investeringen in klimaatmaatregelen. In totaal wil de EU de komende tien jaar 1 biljoen aan investeringen voor het milieubeleid te mobiliseren.
EU-acties voor een schoner en rijker milieu
De afgelopen decennia heeft de EU belangrijke stappen gezet om minder afval te produceren, de luchtvervuiling aan te pakken of de waterkwaliteit te verbeteren.
De Europese Green Deal bevat ambitieuze doelen om in de komende decennia over te schakelen op een schone, circulaire economie, om de biodiversiteit te herstellen en de vervuiling terug te dringen. Bijvoorbeeld stelt de Commissie voor om 30% van het land- en zee-oppervlak in Europa beschermen, het gebruik van pesticiden in de landbouw met 50% te verminderen of het aantal sterfgevallen door luchtvervuiling met 55% terug te dringen. Ook zal het gebruik van PFAS in heel wat consumentenartikelen zoals speelgoed, kinderverzorgingsartikelen en textiel verboden.
De doelen en acties staan beschreven in verschillende deelstrategieën zoals:
- REPowerEU: voor betaalbare, veilige en duurzame energie voor Europa;
- Een EU-actieplan om de vervuiling van lucht, water en bodem tot nul terug te brengen.
- Samen te werken aan een schonere industrie, die floreert op de wereldmarkt door de Clean Industrial Deal.
- Het verlies van biodiversiteit te stoppen en er samen aan te werken om de ecosystemen te herstellen door de EU-biodiversiteitsstrategie.
- Over te gaan op een groen en gezond voedselsysteem, waarbij er wordt gezorgd voor voedselzekerheid en een gezonde planeet. Dat is inclusief de boeren belonen, die milieu- en klimaatvriendelijke diensten leveren. Dit alles door de Van boer tot bord-strategie;
Lees verder over wat er nog meer al is bereikt door de Europese Green Deal.