"Met de € 263,9 miljoen bijdrage van het EU-herstelfonds bouwen we een quantumecosysteem"

Het doel: de schade als gevolg van de coronapandemie herstellen en Europa groener, digitaler en veerkrachtiger maken. Quantum Delta NL ontving hiervan € 263,9 miljoen. Hiermee zet deze stichting Nederland op de kaart als hét quantumtechnologiecentrum van de wereld.

Tijd om te vieren dat Quantum Delta NL € 263,9 miljoen toegewezen kreeg uit het herstelfonds van de Europese Unie was er niet. "We zijn zo gedreven dat we meteen doorgingen met onze missie om Nederland in zeven jaar tijd te positioneren als een nieuw Silicon Valley voor quantumtechnologie",zegt Jesse Robbers, medeoprichter en directeur Industry & Digital Infrastructure bij Quantum Delta NL.

Next Generation EU

Met het EU-Herstel- en Veerkrachtfonds, ook wel bekend als ‘Next Generation EU’, stelt de Europese Unie extra geld beschikbaar aan lidstaten om te investeren in de eigen economie en hervormingen door te kunnen voeren. Daarmee moeten de economieën van de lidstaten een boost krijgen en kunnen ze eventuele schokken in de economie beter opvangen.

648 miljard euro

Het herstelfonds loopt tot eind 2026 en bevat in totaal € 648 miljard dat kan worden besteed aan het verbeteren van de veerkracht binnen de gehele Europese Unie. Voor Nederland is € 5,4 miljard beschikbaar. "Nederland heeft samen met een aantal andere EU-landen afgedwongen dat landen dit geld niet zomaar krijgen. Daar moeten hervormingen of investeringen tegenover staan, zoals op het gebied van klimaat en digitalisering, die zijn vastgelegd in een herstelplan", aldus Freek Janmaat, economisch adviseur van de Europese Commissie. 

Naar schatting levert dit fonds de gehele Europese Unie 1,4% extra groei op van het bruto binnenlands product. 

Stok achter de deur

De hervormingen en investeringen sluiten aan bij eerdere aanbevelingen van de Europese Commissie aan de EU-landen. Denk in Nederland aan het afschaffen van de jubelton of om- en bijscholing voor mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. 

Janmaat: "Zie het als en extra stok achter de deur om die aanbevelingen op te volgen". Landen waren overigens zelf aan zet om met een voorstel te komen welke hervormingen ze opnamen in het plan. In Nederland is de Tweede Kamer meegenomen in de besluitvorming.

Eerste betaling

Het toekennen van de gelden gebeurt zodra Nederland voortgang heeft gemaakt met de afgesproken hervormingen en investeringen. Zo heeft de Europese Commissie eind september een eerste betaling overgemaakt aan Nederland van € 1,3 miljard. 

Janmaat:"Hierna volgen nog vier betalingen. Ook deze betalingen zijn weer verbonden aan het behalen van vooraf vastgestelde indicatoren die bewijzen dat Nederland daadwerkelijk de hervormingen en investeringen uitvoert."

Ecosysteem bouwen

Quantum Delta NL, een samenwerking van universiteiten, onderzoekscentra en ondernemers, is dus een van de projecten die een flinke bijdrage ontving uit het EU-Herstel - en Veerkrachtfonds:
"In 2019 hebben we een duidelijke agenda inclusief actielijnen opgesteld met concrete projecten om onderzoek en technologische ontwikkelingen te versnellen en een ecosysteem rondom quantumtechnologie te bouwen. Zo helpen we start-ups, steunen we andere onderzoeken, maar dragen we ook bij aan projecten die middelbare scholieren bekend maken met quantumtechnologie. Door de activiteiten van Quantum Delta NL is quantumtechnologie in Nederland groot aan het worden en laten we internationaal leiderschap zien."

Netwerken en sensoren

Het programma van Quantum Delta NL is overigens veel uitgebreider dan quantumcomputers alleen:
" We ontwikkelen ook quantumnetwerken en quantumsensoren. Die netwerken gaan vooral over veilig en onaantastbaar communiceren en quantumsensoren gaan bijvoorbeeld over sensoren die beter en sneller het klimaat en aardbevingen kunnen voorspellen en over betere radartechnologie."  Volgens Robbers is er ontzettend veel te doen en zijn er heel veel kansen. " Met deze subsidie kunnen we voor Nederland écht grote stappen zetten."  Nederland speelt namelijk een belangrijke rol op het gebied van quantum technologie. ‘Sterker nog’, voegt Robbers toe. " We behoren met deze kennis tot de top van de wereld. Daarin zijn we als land echt uniek."

Nul en één tegelijk

Voor wie niet weet wat quantumtechnologie inhoudt, geeft Robbers een kort lesje:
 "Een bit – de eenheid waarin informatie op de computer wordt opgeslagen – kan twee waarden aannemen: nul of één. Totdat er quantumcomputers kwamen. Een quantumbitje kan namelijk tegelijkertijd een nul en één zijn." Concreet betekent dit dat een computer veel meer rekenkracht krijgt en ook veel complexere berekeningen aankan. Robbers: " Daardoor kunnen medicijnen bijvoorbeeld veel sneller worden ontwikkeld. Maar ook kan een quantumcomputer informatie uitwisselen die niet te kraken valt. Dat maakt bijvoorbeeld het uitwisselen van persoonsgegevens door de overheid absoluut veilig."

Wind op zee en ISDE-subsidie

Het geld uit de pot van € 5,4 miljard is inmiddels verdeeld. Ook een project als Wind op zee dat windmolens in de Noordzee plaatst en de investeringssubsidie voor duurzame energie en energiebesparing (ISDE) voor huishoudens zijn voorbeelden van begunstigde projecten. 

Janmaat: "De maatregelen uit het herstelplan van Nederland nemen overigens bestaand nationaal beleid als vertrekpunt. Op die manier sluiten de projecten mooi aan bij de koers die de overheid al heeft ingezet voor het stimuleren van de economie en maatschappij."

De EU-Landen besloten tot een gezamenlijke aanpak om te herstellen van de coronacrisis en de energiecrisis. Daarom is in 2021 het Herstel- en Veerkrachtfonds opgericht. Dit is een tijdelijk fonds dat loopt tot eind 2026 waarmee de Europese Unie subsidies en leningen aan EU-landen kan geven. Nederland maakt aanspraak op € 5,4 miljard aan subsidies en heeft niet gekozen voor leningen. 

Meer weten over quantumtechnologie?

Doe de gratis Nationale Quantum Cursus (online)