Het gemeenschappelijk visserijbeleid van de EU zorgt dat Europese vissers tegen een fair inkomen vis kunnen vangen, zonder de zee leeg te vissen. De EU-landen hebben al sinds 1970 gezamenlijke regels over het beheer van visbestanden. Ecologische duurzaamheid staat sinds 2014 centraal in het beleid. De nieuwe EU-aanpak voor een duurzame blauwe economie moet de oceanen gezonder maken, zodat de sectoren die met de zee en kust te maken hebben, kunnen blijven bloeien.
EU-afspraken over visvangst
Nederland is een middenmoter in de Europese visserijsector. Het staat qua vangstvolume op de vierde plaats in de EU, met 320 361 ton aan visvangst in 2019 ( 6.64 % van het EU-vangstvolume). De Nederlandse vissers vangen vooral: atlantische en horsmakreel, schol, wijting, en haring; daarnaast worden er ook nog mosselen,oesters en palingen gekweekt. De aanvoer van vis in Nederland daalt; ook het aantal actieve Nederlandse visserijvaartuigen daalt al jaren.
Het gemeenschappelijk visserijbeleid zorgt voor een duurzaam beheer van vissoorten, via onder meer deze maatregelen:
- Er worden jaarlijks totaal toegestane vangsten (TAC) en visquota vastgelegd, op basis van wetenschappelijke adviezen.
- Technische maatregelen bepalen hoe groot de mazen van het visnet mogen zijn of welk vistuig kan worden gebruikt. Zo geldt bijvoorbeeld sinds juli 2021 een Europees verbod op pulsvissen.
- Landen moeten hun vloot aanpassen aan de toegestane vangstquota.
- Ook heeft een visser per jaar een maximaal aantal dagen waarop hij mag varen. - De aanlandplicht gaat verspilling van vis tegen: vissers mogen geen gevangen vis in zee terugwerpen maar moeten hun bijvangst meenemen naar de haven. Ook mogen ze geen gebruikte visnetten in de zee storten.
- Er gelden meerjarenplannen voor het beheer van bepaalde EU-wateren, zoals bijvoorbeeld de Noordzee.
- Er mogen niet teveel schepen tegelijk vissen. Daarom moeten vissers zich
officieel registreren. Meer weten? Lees verder over de maatregelen.
EU-steun voor verduurzaming en innovatie
Het EU-fonds voor Europees Maritiem Visserij en Aquacultuur Fonds (EMVAF) stelt ruim 6 miljard euro beschikbaar voor de Europese visserij- en aquacultuur voor de periode 2021-2027. Het draagt bij aan duurzame visserij en behoud van de mariene biologische rijkdommen. Zo wordt gezorgd voor:
• gezonde, veilige en duurzaam beheerde zeeën en oceanen,
• voedselzekerheid via aanbod van vis en schaal- en schelpdieren,
• en de groei van een duurzame blauwe economie.
In Nederland wordt de EU-steun ingezet om de kottervloot aan te passen aan de veranderende Noordzee. Lees er meer over.
Het vorige Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV) ondersteunde vissers bij de overgang naar een moderne en duurzame visserij en helpt kustgemeenschappen om andere inkomstenbronnen aan te boren, bijvoorbeeld visserijtoerisme of aquacultuur. Zo financierde het fonds onder meer innovaties in een grote aquacultuurfaciliteit van Kingfish in Zeeland. In de periode 2014-2020 ontvingen de Nederlandse vissers en kustgemeenschappen ruim 100 miljoen euro uit het visserijfonds EFMZV.
Alles over visserijregelingen en –subsidies (Rijksoverheid)
Duurzame groei in de blauwe economie
De sectoren die met de zeeën, oceanen en kusten te maken hebben – de visserij, de aquacultuur, het kusttoerisme, het zeevervoer, de havenactiviteiten en de scheepsbouw – zijn gezamenlijk goed voor ruim 160.000 banen en bijna €12 miljoen aan welvaart in Nederland (Indicatoren over de blauwe economie in Europa, 2020).
Deze sectoren zullen echter hun effecten op milieu en klimaat moeten reduceren, in overeenstemming met de doelen van de Europese Green Deal. De nieuwe EU-aanpak voor een duurzame blauwe economie is een gedetailleerde agenda voor de transitie van louter exploitatie naar duurzaamheid en veerkracht. De Commissie stelt onder meer voor om 30% van het zeegebied in de EU te beschermen en om betere afspraken te maken over het ruimtelijk beheer van de zeeën.
Die transitie vereist investeringen in innovatieve technologieën. Dankzij golf- en getijdenenergie, algenproductie, de ontwikkeling van innovatief vistuig en het herstel van mariene ecosystemen zullen nieuwe groene banen en bedrijven in de blauwe economie worden gecreëerd.
De transitie zal financieel worden ondersteund via het BleuInvest-fonds en via andere EU-fondsen zoals de nationale corona-herstelplannen onder de Faciliteit voor Herstel en Veerkracht en een speciale Mission on Oceans and Waters van het onderzoeksprogramma Horizon Europe.
Bekijk ook de succesverhalen om te ontdekken wat er met EU-subsidies in Nederland gebeurt.